Taalbewustzijn, Fonemisch bewustzijn, Algemeen 3, Fonologisch bewustzijn 14 

- korte omschrijving: basisboek van methode voor auditieve taalontwikkeling met theorie, oefenspelletjes en registratiesysteem
- doelgroep: jongere kleuters, oudere kleuters
- context: klas, buitenschoolse ondersteuning
- groepsgrootte: 1-op-1, duo, kleine groep, grote groep
- begeleiding: zelfstandig, leraar, zorgleraar, logopedist
- duurtijd per keer: tussen 15 en 30 minuten 

1. vermelde doelstelling: wil als methode voor auditieve taalontwikkeling voorbereidende en ondersteunende stappen bieden in het lees- en schrijfproces van kinderen.

2. beschrijving:
- 5 hoofdstukken beschrijven opdrachten binnen leerlijnen voor auditieve taalontwikkeling: auditieve analyse, auditieve discriminatie, auditief geheugen, auditieve synthese, en auditief taalbegrip.
- Focus ligt op taalbewustzijn (bv. tegenstellingen, samenstellingen, zinnen maken) en klankbewustzijn (bv. klankgroepen, beginklank).
- Daarnaast zijn thema-taal-oefeningen opgenomen die aansluiten bij frequent gekozen thema’s zoals seizoenen, school, wonen enz. (Algemeen 3).
- Hoofdstuk 6 bevat een registratieformulier om de ontwikkelingen van individuele kleuters te volgen (Fonologisch bewustzijn 14).

3. (extra) suggesties bij gebruik:
- Maak steeds zelf het onderscheid tussen klank (wat je hoort) en letter (wat je ziet). Vraag dus niet om ‘de eerste letter’ van een woord te benoemen maar vraag naar de klank. In de methode ligt de focus op het auditieve maar leg ook de koppeling met geschreven taal, bv. toon de letter (Fonologisch bewustzijn 6).
- Ga bewust om met bepaalde toelichtingen. Zo wordt verwezen naar ‘auditieve analyse in kleutergroepen’ als het ‘hakken van lettergrepen’. Splitsen van klankgroepen (bv. dus niet kat-ten maar ka-tten) kan inderdaad zinvol zijn míts het een opwarmer is voor het gevoelig worden voor afzonderlijke fonemen (bv. k-a-t). Eens kinderen dat bewustzijn hebben dat er klanken in woorden zitten, is een bijkomend doel nodig (bv. vertrouwd maken met opbouw van verkleinwoorden: boek - boekje) of bijkomende uitdaging op foneemniveau (Fonologisch bewustzijn 1, 4).
- Er is weinig aandacht voor opbouw in moeilijkheidsgraad en woordstructuur. De eerste klank benoemen in ‘pauw‘ is bv. veel moeilijker dan in ‘aap’ door coarticulatie. Wees je hiervan bewust en maak zelf een opbouw in de aangeboden woorden, differentieer hiermee (Fonologisch bewustzijn 5) en stem de inhoud af op de behoeften van kleuters (Fonologisch bewustzijn 7, 9).

4. besluit: ondersteunende methode om systematisch te werken aan taalbewustzijn en fonologisch bewustzijn, mits rekening gehouden wordt met de extra suggesties.

LEGENDE
Principes uit beschrijving:
- Algemeen 3: Werk op een manier die bij kleuters past en die hen motiveert en aanspreekt.
- Fonologisch bewustzijn 14: Blijf het niveau en de vooruitgang van de kinderen monitoren.

Principes uit suggesties:
- Fonologisch bewustzijn 1: Zorg dat je zelf een goed inzicht hebt in de ontwikkeling van het fonologisch bewustzijn.
- Fonologisch bewustzijn 4: Warm op met grotere eenheden, zoals woorden, klankgroepen en rijm zodat kinderen gevoelig worden voor klanken. Werk intussen toe naar het fonemisch bewustzijn.
- Fonologisch bewustzijn 5: Je kan de moeilijkheidsgraad verder bepalen door keuze van de taak, de woordstructuur en de eigenschappen van de klanken.
- Fonologisch bewustzijn 6: Combineer werken aan fonemisch bewustzijn met een aanbod aan letters.
- Fonologisch bewustzijn 7: Stem de inhoud en de duurtijd van de fonologische interventie af op je doelen en op de kinderen zelf.
- Fonologisch bewustzijn 9: Werk bij risicoleerlingen ook in kleine groep. 

geringd
96 p.
prijs: 21 -50 euro