Fonemisch bewustzijn, Letterkennis, Algemeen 3, Fonologisch bewustzijn 6, Letters 2 

- korte omschrijving: spel situatieplaten en een draaischrijf met de meeste letters van het alfabet
- doelgroep: oudere kleuters, beginnende lezers
- context: thuis, buitenschoolse ondersteuning, school/klas
- groepsgrootte: 1-op-1, duo, kleine groep
- begeleiding: leraar, zorgleraar, logopedist, ouder
- duurtijd per keer: minder dan 15 minuten 

1. vermelde doelstelling: wil kinderen woorden laten bedenken binnen een bepaalde context, beginnend met een specifieke letter.

2. beschrijving:
- Het spel bestaat uit 10 kleurrijke situatieplaten en een draaischijf met 19 letters (niet: c, j, q, u, x, y, z) (Algemeen 3).
- Er zijn drie spelvarianten mogelijk. De eerste variant draait om snelheid. De speler die als eerste een woord bedenkt met een bepaalde beginletter wint (Fonologisch bewustzijn 6). Bij een tweede variant moet je zoveel mogelijk woorden bedenken (Letters 2). Hiervoor heb je een zandloper/timer en pen en papier nodig. De derde variant speel je in teams. Elk team noemt om beurt een woord. Het team dat geen voorwerp meer kan vinden, verliest.

3. (extra) suggesties bij gebruik:
- Laat het spel aansluiten bij een actueel thema (Woordenschat 3).
- Laat de kinderen zelf de situatieplaten kiezen en bespreek ze voordien. Benoem samen zo veel mogelijk voorwerpen (Woordenschat 9), zeker bij kinderen met een beperkte woordenschat of moeilijkheden met woordvinding (Algemeen 4).
- Kinderen die nog niet schrijven, kunnen de woorden in het oor van de begeleider fluisteren, die de woorden noteert. Zo is er aandacht voor de functie van geschreven taal, namelijk het onthouden van woorden (Geschreven taal 1, Algemeen 2).
- Laat de kinderen ook eens zoeken naar antwoorden die eindigen met een bepaalde letter of waar de letter in andere posities voorkomt (Fonologisch bewustzijn 6).
- Wanneer meerdere spelers op hetzelfde moment antwoorden, dan wint de speler die het woord met de meeste letters opgaf. Schrijf de antwoorden op, tel samen de letters van de woorden en bepaal zo wie de winnaar is. Probeer zeker ook eens of de kinderen dit kunnen zonder ondersteuning van het woordbeeld (bv. h-u-t) (Fonologisch bewustzijn 2, Letters 5).

4. besluit: speelse werkvorm die zowel letterkennis, foneembewustzijn, woordenschat, als mondelinge en geschreven taal stimuleert.

LEGENDE
Principes uit beschrijving:
- Algemeen 3: Werk op een manier die bij kleuters past en die hen motiveert en aanspreekt.
- Fonologisch bewustzijn 6: Combineer werken aan fonemisch bewustzijn met een aanbod aan letters.
- Letters 2: Werk expliciet op het benoemen van de klank van een letter.

Principes uit suggesties:
- Algemeen 2: Stimuleer alle taalvaardigheden: geschreven taal, mondelinge taal en woordenschat.
- Algemeen 4: Hou rekening met de achtergrond van de kinderen.
- Geschreven taal 1: Besteed expliciet aandacht aan geschreven taal in verschillende contexten.
- Fonologisch bewustzijn 2: Bied expliciet activiteiten aan die het fonologisch bewustzijn en de koppeling tussen klanken en letters stimuleren.
- Fonologisch bewustzijn 6: Combineer werken aan fonemisch bewustzijn met een aanbod aan letters.
- Letters 5: Werk niet geïsoleerd aan letters, maar in combinatie met andere activiteiten en vaardigheden.
- Woordenschat 3: Laat veel woorden en betekenissen herhaald aan bod komen in verhalen, situaties en spel. 

speldoos
prijs: < 20 euro