Begrip geschreven taal, Letterkennis, Geschreven taal 1, Letters 1 

- korte omschrijving: prentenboek om de relatie tussen letters en klanken te ontdekken aan de hand van geïllustreerde rijmverhaaltjes
- doelgroep: oudere kleuters, beginnende lezers
- context: buitenschoolse ondersteuning, klas/school, thuis
- groepsgrootte: 1-op-1, duo, kleine groep, grote groep
- begeleiding: leraar, zorgleraar, logopedist, ouder
- duurtijd per keer: tussen 15 en 30 minuten 

1. vermelde doelstelling: wil beginnende lezers via geïllustreerde rijmverhaaltjes de relatie tussen letters en klanken laten ontdekken.

2. beschrijving:
- Per pagina staat een letter centraal waarvan de letter of de klank terugkomt in een rijmpje (Geschreven taal 1; Letters 1).
- Alle letters die gekoppeld zijn met 1 klank (medeklinkers, korte klanken zoals ‘a’, ‘o’, lange klanken zoals ‘aa’, ‘oo’, tweetekenklanken zoals ‘ui’, ‘oe’ en ‘ng’, ‘ch’, ‘c’, ‘q’, ‘x’, ‘y’) komen aan bod.
- De letters worden niet in losse woorden aangeboden maar via klank, ritme, rijm en herhaling aangebracht in een betekenisvolle context.

3. (extra) suggesties bij gebruik:
- De speelse rijmpjes zijn geschreven op het leesniveau van beginnende lezers. Hierdoor bevatten ze een minder rijke zinsbouw en woordenschat. Leg bij het voorlezen voor kleuters dus de nadruk op het spelen met ritme en rijm (Fonologisch bewustzijn 4) en de relatie tussen letters en klanken. Benoem geen alfabetnamen maar spreek de klanken duidelijk uit (spreek ‘t’ niet uit als niet ‘tee’ maar ‘t’) (Letters 2).
- Ouders kunnen extra aandacht schenken aan letters (Letters 6) en spelen met taal via het voorlezen en zelf bedenken van rijmpjes (Fonologisch bewustzijn 14).
- Voor kleuters kan je een rijmpje inzetten als je een overeenkomstige letter onder de aandacht wil brengen (Letters 1).
- Herhaal het voorlezen (Voorlezen 4), bijv. eerst genietend voorlezen, dan interactief met meer aandacht voor de specifieke letter, bijv. via een zoekopdracht met Ukkie de vogel die telkens in een illustratie verstopt zit.
- Stimuleer kleuters om mee te zoeken naar de klank, bijv. Steek je hand op als je een woord hoort met ‘f’. Spreek woorden met de doelletter zo duidelijk mogelijk uit bijv. ‘fffffietspomp’
- De rijmpjes kunnen het startpunt zijn van rijmspelletjes die op een klank focussen, bijv. een rijmspel met ‘f’ (Fonologisch bewustzijn 4).

4. besluit: mooie betekenisvolle context voor een aanbod rond klanktekenkoppelingen en rijm, met als leuk extraatje dat af en toe de link wordt gelegd met hoe de klank van de letters klinkt.

LEGENDE
Principes uit beschrijving:
- Geschreven taal 1: Besteed expliciet aandacht aan geschreven taal in verschillende contexten.
- Letters 1: Bied letters bewust en vaak aan.

Principes uit suggesties:
- Letters 2: Werk expliciet op het benoemen van de klank van een letter.
- Letters 6: Motiveer ouders om thuis aandacht te hebben voor geschreven taal en letters.
- Fonologisch bewustzijn 4: Warm op met grotere eenheden, zoals woorden, klankgroepen en rijm zodat kinderen gevoelig worden voor klanken. Werk intussen toe naar het fonemisch bewustzijn.
- Fonologisch bewustzijn 11: Creëer een betekenisvolle en motiverende context voor je activiteiten.
- Fonologisch bewustzijn 15: Stimuleer ouders om thuis ook bewust aandacht te schenken aan klanken en letters en rijm- en klankspelletjes te spelen.
- Voorlezen 4: Lees eenzelfde tekst of verhaal meer dan één keer voor. 

hardcover
40 p.
prijs: < 20 euro