Mondelinge taal, Algemeen 6, Algemeen 7, Mondelinge taal 1, Mondelinge taal 3, Voorlezen 4, Voorlezen 8, Woordenschat 3, Woordenschat 14 

- korte omschrijving: taalprogramma voor begeleiding van leerlingen met een taalachterstand
- doelgroep: jongere kleuters, oudere kleuters, beginnende lezers met een taalachterstand of NT2 (3 t.e.m. 6 jaar)
- context: buitenschoolse ondersteuning, school/klas
- groepsgrootte: 1-op-1, duo, kleine groep
- begeleiding: leraar, zorgleraar, logopedist
- duurtijd per keer: tussen 15 en 30 minuten voor een verhaal of activiteit 

1. vermelde doelstelling: op een speelse manier taalachterstanden overwinnen.

2. beschrijving:
- In een kist zitten vertelplaten, woordkaarten en spelmateriaal (bv. dobbelstenen, verstopzakje). Verder vinden we in een aparte map een algemene handleiding, uitwerkingen per thema, een spellenhandleiding en evaluatieformulieren (Algemeen 6).
- Het programma is gericht op individuele begeleiding, maar is ook te gebruiken in kleine groep (Algemeen 7; Mondelinge taal 3).
- Er is aandacht voor woordenschat, woordvorming, zinsbouw, geheugen, spreek- en luistervaardigheid en taalbegrip (Mondelinge taal 1).
- De thema’s - supermarkt, keuken, badkamer, boerderij, huis, dierentuin - kennen eenzelfde opbouw. Een thema vertrekt vanuit een grote vertelplaat en zoomt daarna in op de situaties en woorden op die plaat (Woordenschat 14). Met voorbeeldvragen en het spelmateriaal worden reacties van het kind uitgelokt. Alles is uitgeschreven in de handleiding in drie taalniveaus. Op het laagste niveau wordt bijvoorbeeld minder respons verwacht en zijn de vragen minder complex (Voorlezen 4).
- Er is veel aandacht voor woordenschat vanuit de verhalen die doorheen het thema herhaald wordt (Voorlezen 8; Woordenschat 3).

3. (extra) suggesties bij gebruik:
- Schenk aandacht aan ouderbetrokkenheid (Mondelinge taal 6; Werk samen 2).
- Volg het advies van het programma om respons van een kind niet te forceren, maar wel om het speels te stimuleren en veel voorbeeldgedrag te tonen (Algemeen 5; Mondelinge taal 5).
- Bied vooral woorden aan die nieuw zijn voor de kleuters (Woordenschat 4). Sta explicieter stil bij de betekenis van woorden, leg associaties, herhaal het woord in verschillende situaties enz. (Woordenschat 5 en 10). Laat de woorden toepassen in betekenisvolle situaties (Woordenschat 2 en 9).
- Vertrek vanuit de eigen beleving en achtergrond van de kleuters (Algemeen 4). Prikkel ze extra met aanvullende verhalen, spelletjes en interacties (Algemeen 3; Mondelinge taal 4).
- Grijp de kansen om te werken rond taalbewustzijn en geschreven taal (Algemeen 2; Voorlezen 6).

4. besluit: mooi en eenvoudig materiaal om bewust aandacht te schenken aan mondelinge taalvaardigheid.

LEGENDE
Principes uit beschrijving:
- Algemeen 6: Hou steeds zicht op het effect van je aanpak en stem je aanbod hierop af.
- Algemeen 7: Werk in kleine groep of individueel met kinderen die extra ondersteuning nodig hebben.
- Mondelinge taal 1: Versterk de mondelinge taal met expliciete aandacht voor spreken en luisteren, tekst- en verhaalbegrip, woordenschat en taalbewustzijn.
- Mondelinge taal 3: Werk bij risicoleerlingen ook in kleine groepjes.
- Voorlezen 4: Je kan de moeilijkheidsgraad van vragen gradueel opbouwen.
- Voorlezen 8: Interessante woordenschat die in de tekst vaak voorkomt, kan je benadrukken en uitlokken.
- Woordenschat 3: Laat veel woorden en betekenissen herhaald aan bod komen in verhalen, situaties en spel.
- Woordenschat 14: Je kan de beelden in teksten of boeken gebruiken als ondersteuning bij nieuwe woordenschat.

Principes uit suggesties:
- Algemeen 2: Stimuleer alle taalvaardigheden: geschreven taal, mondelinge taal en woordenschat.
- Algemeen 3: Werk op een manier die bij kleuters past en die hen motiveert en aanspreekt.
- Algemeen 4: Hou rekening met de achtergrond van de kinderen.
- Algemeen 5: Laat veel voorbeeldgedrag zien en ondersteun naar een volgende stap.
- Mondelinge taal 4: Bied veel én rijke taal aan en creëer interacties.
- Mondelinge taal 5: Laat veel voorbeeldgedrag zien en begeleid de kinderen naar een hoger taalniveau.
- Mondelinge taal 6: Stimuleer ouders om ook thuis actief bezig te zijn met mondelinge taal.
- Voorlezen 6: Je kan tijdens het interactief voorlezen wijzen op de geschreven taal.
- Werk samen 2: Geef ouders laagdrempelige adviezen om thuis werk te maken van een rijke taalomgeving.
- Woordenschat 2: Creëer een rijke, betekenisvolle en motiverende context.
- Woordenschat 4: Selecteer interessante woorden vanuit een rijke context.
- Woordenschat 5: Breng nieuwe woorden op verschillende manieren aan.
- Woordenschat 9: Maak de kinderen sterk betrokken bij je woordenschatactiviteiten: geef ze veel kansen om de woorden actief te ervaren en toe te passen.
- Woordenschat 10: Laat woorden meermaals en in verschillende contexten aan bod komen. 

handleiding en materialenkist
prijs: > 500 euro